Sigrid Undset - najwybitniejsza pisarka humanizmu katolickiego

marca 11, 2024

Sigrid Undset - najwybitniejsza pisarka humanizmu katolickiego

 

„Gdy o mnie chodzi, to w miarę, jak wzrastałam, ilekroć wydawało mi się, że stawałam w swoim życiu w obliczu czegoś niewytłumaczalnego czy bezsensownego, tylekroć coraz bardziej upewniałam się w tym, że Kościół katolicki, i tylko on, ma rozwiązanie, na którym można się oprzeć, i ma odpowiedź na wszystkie życiowe pytania, obojętnie czy jest wygodnie, czy niewygodnie je zaakceptować, ale jest on jedyny, który zaspokaja moją skłonność do logicznego myślenia” 

Sigrid Undset - jedna z najwspanialszych powieściopisarek, uhonorowana Nagrodą Nobla w dziedzinie literatury. Jej powieści niesamowicie do mnie trafiają, tak jak powyższy cytat, który pochodzi z listu 41–letniej Sigrid Undset do jej 80–letniej znajomej pisarki szwedzkiej, Heleny Nyblom.

Undset zafascynowała mnie powieścią „Krzak gorejący”, w której główny bohater Paul konwertuje z protestantyzmu na katolicyzm. Ujęła mnie właśnie logicznym myśleniem. Mimo, że historia nie jest szalenie dynamiczna, porywa ciekawymi refleksjami i rozważaniami. Zakładam, że twórczość Undset była w jakimś stopniu odbiciem jej własnych doświadczeń, przeżyć i refleksji. 

Paul to kreacja bohatera, który myśli. Tymi myślami dzieli się z czytelnikiem w monologach, prowadzonych w duszy oraz w rozmowach z innymi bohaterami książki. 

Konwersacja między katolikiem a protestantką (Ruth) nie przypomina w niczym obecnie popularnego dialogu ekumenicznego, jest jednak pięknym przykładem, jak ów „dialog” wyglądać powinien. Paul opowiada o religii, przedstawia jej prawdy wiary, odpowiada na pytania i naucza, jak Chrystus przykazał. Nie ma tu wymiany myśli, że ja wezmę coś od ciebie, ty ode mnie, stworzymy coś nowego. To jest rozmowa, która ma szansę przyprowadzić rozproszone owieczki do stada. 

To co Paul poznaje jako KK, katolik poznaje zderzając się z Tradycją katolicką. To było moje największe odkrycie. Kilka lat temu mogłabym nie rozumieć części tekstu powieści. Szczególnie wtedy, gdy trafiamy na całe pasaże tekstów w języku łacińskim, na Mszę w dawnym rycie, która jest wszędzie taka sama - tak jak jest jeden, święty i powszechny Kościół, na cały ryt, który nie ogranicza się tylko do samej Mszy Świętej, ale mówi o roku liturgicznym, o sakramentach - szczególnie pięknie opisany jest w książce sakrament pojednania. Paul trafił do Tradycji katolickiej, która tak niedawno była ludziom znana jako Kościół Katolicki. 

Podczas czytania tej powieści przez głowę przewijało mi się mnóstwo myśli… 

Czy Paul by dziś konwertował na katolicyzm? 

Co się starło z Kościołem katolickim na przestrzeni ostatnich lat?

Trafiłam niedawno na informację, że w jednej polskiej parafii narzeczeni, którzy zamierzali zawrzeć związek małżeński, poprosili księdza, aby zamiast Ewangelii przeczytał im fragment „Małego Księcia”… pewnie mieli konta w mediach społecznościowych i czerpali z mądrości instagrama… Czy Paul wymieniłby swój protestantyzm na taki katolicyzm? 

Czy mógłby rozumowo doświadczyć głębi wiary katolickiej, czerpiąc z niego duchową radość, której nie myli się z popularną dzisiaj powierzchowną wesołkowatością? Czy emocjonalne uniesienia nie zasłoniłyby mu nauk katechizmowych? Paul nie szuka emocji, Paul szuka Prawdy. Nie szuka pasterza, który pachnie owcami, szuka Kościoła, który pachnie Chrystusem.

Podczas chrztu świętego w dawnym rycie rzymskim kapłan wypowiada słowa: „Effatha, to znaczy otwórz się. Abyś mógł poczuć woń Bożej słodyczy” - tych słów po SWII się już nie wypowiada, ale sama woń Bożej słodyczy jest dla mnie niezwykle wymowna, bo zakłada, że nozdrza nie będą zaciągały sie zapachem ciągle zmieniającej się współczesności, tylko będą szukały zapachu Boga. 

Undset pisze w taki sposób, że pokochałam jej powieści, mimo, że za samym gatunkiem nie przepadam. Ona jednak wiele przekazuje poprzez swoich bohaterów, odkurza to, co sie u nas zakurzyło, odsłania rozumem to, co zasłoniły emocje. Genialne powieści, genialna Undset, całym sercem zachęcam Was do sięgnięcia po „Krzak gorejący”, dziś szczególnie, bo przypada rocznica urodzin Sigrid Undset. Jestem bardzo wdzięczna, że trafiłam na tę autorkę, mam nadzieję, że jej twórczość odżyje w polskich domach ❤️

Zostawię kilka ciekawych cytatów z tej książki:

„Jeżeli człowiek ze swoich religijnych uczuć robi religię - to jest to rodzaj samogwałtu”

„Nie znajdziemy przedmiotu naszej miłości siedząc w naszym pokoju i oddając się niejasnym pragnieniom erotycznym - i tak samo nie znajdziemy Tego, który jest Bogiem, grzebiąc w naszych uczuciach, siedząc i pławając się w nieokreślonych nastrojach religijnych…”

„Wiara musi być w każdym przypadku także poznaniem, które nie powinno być naruszone własnymi uczuciami, podlegającymi zmiennym wahaniom i nastrojom”

„Każdy analfabeta w kraju katolickim - o ile tylko rozumie znaczenie czynności kapłana odprawiającego Mszę przy ołtarzu - dzierży w ręku klucz do światopoglądu o daleko trwalszych podstawach” s. 84

„Pomyślał o własnych dzieciach. Z pewnością życzył sobie, żeby mogły poznać i uznać własną słabość, ale pragnął, aby to zrobiły zastanawiając się nad doskonałością Boga, a nie ulegając pokusom”

„Dom był dla niego tylko miejscem, gdzie czuł się jak przykręcona lampa naftowa. Podobnie żyje większość mężczyzn. Kto wie, czy w ogóle jest wielu mężczyzn, którzy naprawdę mogliby szczerze powiedzieć, że kochają swój dom. Ale na szczęście nie ma potrzeby wyjaśniania takich prawd”

Paul (…) przekonał się, że więzy rodzinne i miłość między krewnymi to dwie różne rzeczy. Więzy te rodzą się ze spraw, które zmuszają człowieka do podporządkowania siebie i swoich interesów innym właśnie tym, z którymi żyje się w tym samym domu. One zmuszają człowieka do uwzględniania ich przyzwyczajeń. Są także codzienną pokusą, a przynajmniej okazją, do mówienia w domu o wszystkim, co nas samych zajmuje. Miłość natomiast jest napełniającym dom fluidem, który sprawia, że te więzy wydają się lekkie jak coś, co łączy ludzi, a jednak nie nakłada im kajdan. Nawet wspomnienie chwil, w których się zbyt poufnie wywnętrzało przed innym człowiekiem, może stać się dzięki miłości przyjemne, a nie wprost nieznośne”

„nic z tego, co mógłby dać swoim dzieciom albo dla nich zrobić, nie miało najmniejszej wartości, gdyby miały wyrosnąć nie poznając Boga”

„ - Pan Bóg, widzisz, jest taki - wszystko, co tylko zechce, staje się.

• Ach, to tak jak mama! - zawołała radośnie Synne”

„Gdybym mógł ofiarować dzieciom wszystko, co świat może ludziom dać ze swoich wspaniałości - to i tak patrząc im w oczy nie śmiałbym zaprzeć się wiary w Boga”

CZYTAJ DALEJ »

„Die ewige Frau” [„Niewiasta wieczna”] Gertrud von le Fort [fragment tłumaczenia]

marca 11, 2024

„Die ewige Frau” [„Niewiasta wieczna”] Gertrud von le Fort [fragment tłumaczenia]

 „Żaden męski głos nie zastąpi głosu matki. Pytanie brzmi, w jaki sposób uwydatnić głos matki, by go nie zniekształcić? Świadomość, że nie istnieje prawo kobiety do posiadania dziecka, lecz jedynie prawo dziecka do posiadania matki, koresponduje z inną kobiecą świadomością naszych czasów: nie ma tak zwanego „prawa kobiet” do pracy i powołania, za to jest na świecie prawo dziecka do kobiety”

„Tak jak matka całkowicie oddaje swoje życie za dziecko w godzinie jego narodzin, tak samo jej życie po porodzie nie należy już do niej samej, ale do dziecka. (…) kobieta-matka jest kobietą zatopioną w dziecku. 

„Urodziła dziecko

Ku największemu szczęściu

i najgłębszemu smutkowi.

I jest teraz całkowicie bezradna 

w dziecięcym niemym pięknie”

Niezmierzona, naturalna miłość, która emanuje od matki i tworzy jednocześnie przestrzeń życiową, w której kształtuje się dziecko i formuje się jego osobowość, oznacza dla samej matki rezygnację i poświęcenie, aż do narażenia się na niebezpieczeństwo utraty własnej osobowości i formy - ta ofiara rozumiana jest również w sensie całkowicie heroicznym, ale jednocześnie absolutnie pozbawionym emocji. Tak jak heroiczna godzina narodzin dopełnia się za zasłoną, tak heroizm reszty życia matki dopełnia się w jego głębokiej niepozorności”

fragmenty „Die ewige Frau” („Niewiasta wieczna”) 

więcej niebawem… 

Na zdjęciu młoda Gertrud von le Fort 🤎 

CZYTAJ DALEJ »

„Tomasz z Akwinu: przewodnik dla początkujących” Edward Feser [recenzja]

marca 07, 2024

„Tomasz z Akwinu: przewodnik dla początkujących” Edward Feser [recenzja]

 

Edward Feser (ur. 1968) to amerykański doktor filozofii i religioznawstwa, pisarz i wykładowca Pasadena City College w Kalifornii, ateista, który nawrócił się dzięki lekturze dzieł św. Tomasza z Akwinu i Arystotelesa. 

Feser nazywany jest przez National Review „jednym z najlepszych współczesnych pisarzy zajmujących się filozofią”. 

Jego główne zainteresowania badawcze obejmują filozofię umysłu, filozofię moralną i polityczną oraz filozofię religii. Feser pisze o polityce i kulturze w sposób konserwatywny; o religii natomiast z tradycyjnego rzymskokatolickiego punktu widzenia. Mieszka w Los Angeles z żoną i sześciorgiem dzieci.

Jego książka „Tomasz z Akwinu: Przewodnik dla początkujących”, wydana przez Instytut Dziedzictwa Europejskiego Andegavenum jest bardzo popularną lekturą wśród amerykańskich studentów, jednocześnie stanowi wprowadzenie do filozofii Akwinaty. Autor przedstawia życie i myśli tego niezwykle wpływowego średniowiecznego myśliciela.

Św. Tomasz z Akwinu to jeden z najbardziej wpływowych filozofów i teologów w historii myśli zachodniej. Stworzył on fundamenty współczesnych myśli filozoficznych, słynie ze swoich argumentów, przemawiających za istnieniem Boga. W tym przekonującym i wieloaspektowym wprowadzeniu do twórczości Akwinaty, Edward Feser przekonuje, że nie można w pełni zrozumieć filozofii tegoż wielkiego świętego myśliciela bez jego teologii i odwrotnie. Dzieło to obejmuje przemyślenia św. Tomasza z Akwinu na temat duszy, prawa naturalnego, metafizyki oraz interakcji wiary i rozumu. Jest niezastąpionym źródłem informacji dla studentów, ekspertów i dla zwykłego czytelnika. Nie wiem, czy w istocie nazwałabym tę książkę „przewodnikiem dla początkujących”. Treść dzieła dotyczy bowiem dyskusji na temat aktualnej filozofii analitycznej, a niektóre z tych dysput mogą być dla osoby początkującej dość wymagające (dla mnie były). Niemniej uważam, że to niezwykle ważny a nawet niezbędny przewodnik, gdyż Edward Feser podkreśla w nim kluczowe elementy myśli Św. Tomasza z Akwinu. To Feser staje się niejako naszym przewodnikiem w interpretacji św. Tomasza i z takim przewodnikiem czytelnik nie zginie w meandrach tych często wymagających myśli filozoficznych Akwinaty.

Autor w ciekawy sposób rozwija myśl o rozróżnieniu na istotę oraz istnienie. Dla Boga istota i istnienie są tym samym. Nie ma rodzaju zwanego „Bóg”, do którego można by zastosować kategorię istnienia. Ma to sens na poziomie stworzenia. Wiem czym jest np. „smok”. Niezależnie od tego, czy istnieje, czy nie, mam jasne pojęcie o jego istocie. W przypadku rzeczy istniejących ich istota musi być połączona z ich istnieniem. Nawet anioły będące czystą formą nie są tożsame ze swoim istnieniem. Są istotą związaną z aktem istnienia. Ciekawe rozumowanie, prawda? 

Feser pokazuje nam, w jaki sposób możemy odróżnić pojęcie aktu od możności. Bóg jest czystym aktem, bez niezrealizowanych mocy. Im więcej aktów ma istota, tym wyżej znajduje się w łańcuchu rzeczywistości. Bóg jest na górze. Na dole znajduje się materia pierwsza, będąca jedynie niezrealizowaną możnością. Podobnie ruch jest po prostu przejściem od możności do aktu.

Największą krzywdę, jaką kiedykolwiek wyrządzono Tomaszowi, wyrządziły antologie filozofii religii. Tomasz nigdy nie zamierzał czytać swoich 5 dróg bez bezpośredniego kontekstu w Sumie teologicznej oraz szerszego kontekstu jego prac jako całości. Feser pomaga nam uniknąć pułapek związanych z błędną interpretacją Tomasza. 

„Akwinata wyartykułował słynną myśl, że nie da się filozoficznie udowodnić, że świat miał początek w czasie i chociaż mimo to wierzył, że tak jest, utrzymywał, iż jest to prawda, która może być poznana tylko za pomocą Bożego objawienia (ST 1.46.2). Konsekwentnie, jego argumenty nie miały za zadanie pokazać, że Bóg powołał świat do istnienia w pewnym momencie w przeszłości (jak głosi Teoria Wielkiego Wybuchu). Przeciwnie, argumentował, że nawet gdyby świat zawsze istniał, Bóg zawsze musiałby istnieć tu i teraz, w przeciwnym razie pewne cechy, które świat przejawia tu i teraz, byłyby niewytłumaczalne”.

Istnieją dwa rodzaje szeregów przyczynowych. Istnieje szereg przyczynowy wypadków. W tym miejscu jedna sekwencja następuje po drugiej. Niektórzy apologeci twierdzą, że każdy skutek ma przyczynę, a ostateczną przyczyną musi być Bóg. To prawda, ale występują tu pewne trudności w szeregu przyczynowym wypadków.

Rozwiązanie Tomasza jest takie, istnieje inny typ szeregu przyczynowego. Jest to szereg przyczynowy sam w sobie. Jeśli ma charakter sekwencyjny, jest hierarchiczny. Każda możność aktualizuje się poprzez akt poprzedzający. Pozwala to Tomaszowi uniknąć zarzutu, że skoro filozofia nie może obalić wieczności wszechświata, to nie potrzebuje Boga jako przyczyny. Tomasz odpowiada, że ​​jest to prawdą w przypadku serii wypadków per se, a nie serii per se. Nawet gdyby wszechświat był wieczny, zawarte w nim moce wymagałyby swoistej aktualizacji: „gdy rozwijał on zagadnienie rozróżnienia na akt i możność, mianowicie fakt, że nic, co jest w możności, albo jest potencjalne, nie może zaktualizować samo siebie, dokładnie dlatego, że pozostaje tylko potencjalne a nie aktualne. Stąd to, co pozostaje samo w sobie już aktualne, może zaktualizować daną potencjalność i dlatego (biorąc pod uwagę, że ruch jest tylko aktualizacją możności) „cokolwiek się porusza, jest poruszane przez coś innego"

Tomasz jest dualistą, ale nie jest kartezjaninem ani platonistą. Feser wyjaśnia, że ​​„dusza” dla Akwinaty oznacza po prostu formę osoby. Dla Platona czy Kartezjusza dusza była dosłownie duchem w maszynie, ze wszystkimi związanymi z tym problemami. Tomasz nie potrzebuje tego ducha:

„Biorąc pod uwagę fakt, że jedynie razem dusza i ciało konstytuują osobę, trwanie duszy po śmierci nie może zostać poczytane jako przetrwanie osoby; kiedy Jan umiera, jego dusza trwa, lecz nie on, przynajmniej nie mówiąc ściśle. Jednak to, co daje przetrwanie duszy, to możliwość ponownego życia osoby. Wymagałoby to powtórnego przyłączenia duszy do materii, która niegdyś była przez tę duszę kształtowana, a więc zmartwychwstania jej ciała – czegoś, co nie może zostać dokonane w naturalny sposób, lecz tylko poprzez boską interwencję (CT 1.154). Ale bez przetrwania przynajmniej duszy po śmierci, nawet boska interwencja nie przyniosłaby ponownego istnienia osoby. To, co czyni zmartwychwstanie ciała osoby zmartwychwstaniem tej osoby, a nie zaledwie stworzeniem duplikatu oryginalnej osoby, to kontynuacja duszy między śmiercią i zmartwychwstaniem” - fenomenalny fragment, prawda? 

Prawo naturalne jest dla Tomasza ważne, ale nie najważniejsze. Poświęca mu zaskakująco mało miejsca. Tym, co jest ważniejsze i ma wyższy priorytet, jest Dobro. Prawo naturalne nie ma większego sensu bez uprzedniego zorientowania się na Dobro. Człowiek średniowieczny nie myślał w kategoriach „wartości”, ale w kategoriach Dobra, a Dobro jest już nieodłącznie związane z rzeczywistością.

Zostawię Wam fragment absolutnie fenomenalny, który chciałam gdzieś sobie wypisać, ostatecznie w tym miejscu będzie najbardziej bezpieczny i odpowiednio wyeksponowany: 

„Akwinata zidentyfikował trzy zasadnicze kategorie dóbr wewnętrznych w stosunku do naszej natury. Pierwsze jest to, które dzielimy wspólnie ze wszystkimi żywymi organizmami, czyli zachowanie naszego istnienia. Drugie jest to, które pozostaje wspólne szczególnie dla zwierząt, a więc pożycie płciowe i aktywności związane z wychowaniem potomstwa, które w naturalny sposób wypływają z tego pożycia. Trzecie jest to, które jest charakterystyczne dla nas - rozumnych zwierząt, czyli poznanie prawdy o Bogu i życie w społeczeństwie, „wystrzeganie się ignorancji" i,,unikanie obrażania tych, pośród których żyjemy" (ST I-II.94.2). Te dobra są hierarchicznie uporządkowane, co koresponduje z hierarchią żywych bytów (tj. tych z odpowiednio wegetatywną, zmysłową i rozumną duszą). Wyższe dobra zakładają te niższe; przykładowo, człowiek nie potrafi dążyć do prawdy, jeśli nie jest zdolny do utrzymania się w istnieniu. Jednak niższe dobra są podporządkowane tym wyższym, w tym sensie, że istnieją one przez wzgląd na te wyższe. Celem spełnienia wegetatywnych i zmysłowych aspektów naszej natury jest ostatecznie umożliwienie nam spełnienia definiującego nas racjonalnego aspektu naszej natury.

Co szczególnego mogłoby wypełnić tę naturę? Albo, inaczej mówiąc, na czym ostatecznie polega nasze dobro, a więc dobrostan i szczęście? Nie może to być bogactwo, ponieważ ono istnieje tylko ze względu na coś innego, co możemy osiągnąć za jego pomocą (ST I-II.2.1). Nie może to być honor, bo on przypada człowiekowi jedynie jako konsekwencja zrealizowania pewnego dobra, a więc nie może sam w sobie być ostatecznym dobrem (STI-II.2.2). Z podobnych powodów nie może to być ani sława, ani chwała, które i tak często są osiągane za rzeczy, które, w pierwszej kolejności, nie są rzeczywistymi dobrami (ST I–II.2.3). Nie może to też być władza, gdyż ona jest bardziej środkiem, aniżeli celem i może zostać wykorzystana do powodowania raczej zła, a nie autentycznego dobra (ST I-II.2.4). Nie może to być rozkosz, ponieważ przyjemność także jest bardziej skutkiem zrealizowania dobra, aniżeli realizacją samego dobra; tym bardziej dotyczy to cielesnej rozkoszy, bo ciało istnieje ze względu na duszę, która jest niematerialna (ST I–II.2.6). Z tej samej przyczyny, nie może to być żadne cielesne dobro jakiejkolwiek odmiany (STI-II.2.5). Ale też nie może to być dobro duszy, ponieważ dusza jako rzecz stworzona istnieje ze względu na coś innego (tj. ze względu na to, co ją stworzyło) (ST I-II.2.7). Oczywistym jest przeto, że to ostateczne dobro nie może zostać odnalezione w ogóle w jakiejkolwiek stworzonej rzeczy; nasz ostateczny cel może być tylko czymś, „co zaspokaja pożądanie całkowicie, poza czym nic innego nie może być chciane, a więc coś, co jest absolutnie doskonałe (ST I–II.2.8). I,,to może zostać odnalezione”, jak Akwinata skonkludował, nie w jakimkolwiek stworzeniu, lecz w samym Bogu... dlatego, że sam Bóg może usatysfakcjonować wolę człowieka... Bóg sam tworzy ludzkie szczęście" (STI-II.2.8)”. Wspaniała myśl, prawda?

Wniosek z lektury:

Feser stworzył doskonale opracowanie myśli Tomasza. Nie można błędnie zinterpretować Akwinaty z Feserem jako przewodnikiem. Jest to niewątpliwie fenomenalna, fascynująca wręcz książka dla wszystkich, którzy lubią snuć refleksje w ciągach przyczynowo-skutkowych. Zdecydowanie nie jest to lektura do kawy, to lektura do myślenia.

CZYTAJ DALEJ »

O obowiązkach stanu w drodze do świętości całej rodziny!

marca 03, 2024

O obowiązkach stanu w drodze do świętości całej rodziny!

 

Dzięki Wydawnictwu Świętej Tradycji Gerardinum odkryłam wspaniałego kapłana, ks. Bolesława Żychlinskiego (1857-1929), księdza, który był związany z moim drogim Poznaniem! 

Ks. Żychliński urodził się w 1857 roku, pochodził z pobożnej wielkopolskiej rodziny ziemiańskiej. Ukończył w 1876 r. gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu (szkoła również mi niezwykle miła) i studia teologiczne w Niemczech. 24 kwietnia 1882 wyświęcony został na kapłana i przez 15 lat wypełniał z całą gorliwością i zaparciem siebie trudne, pełne odpowiedzialności powierzone mu urzędy, wykształcając w sobie typ "księdza wielkopolskiego", pracującego z wielkim poświęceniem dla sprawy Kościoła i Polaków w czasie niewoli. 

Z powodów zdrowotnych musiał zrezygnować z pełnionych zadań, zaś władza duchowna w uznaniu jego zasług mianowała go radcą duchownym. Jako emeryt przeniósł się ks. Żychliński do Poznania, gdzie rozpoczął nową owocną działalność katolickiego pisarza ludowego. 

Napisał dziełko o częstej Komunii św., wydał cały szereg broszur treści wychowawczej i siedem tomików żywotów św. Ósmy tomik pozostawił przygotowany do druku. 

Jego dziełka napisane zostały prostym i niezwykle plastycznym językiem, trafiają dziś w serca wiernych jak przed laty w serca polskich katolików, którzy swej wiary strzegli przed zaborcą jak polskości. 

Dziś chciałabym Wam zaproponować przepiękny zestaw książek, który wyszedł spod pióra ks. Żychlińskiego. Teksty te przejmują czytelnika głęboką miłością Boga i bliźniego.

W zestawie znajdują się tytuły dedykowane wszystkim członkom rodziny:

Żywoty świętych dziewic

W tym dziełku czeka na czytelniczki piętnaście świętych niewiast: Agata, Agnieszka, Augusta, Balbina, Barbara, Cecylia, Dorota, Julia, Katarzyna, Łucja, Regina, Engracja, Fabronia, Petronela, Teodora, Aniela Merci, Cyta, Julianna, Krystyna, Tekla, Małgorzata, Lidwina, Afra, Małgorzata z Cortony i Pelagia. Ich historie są bardzo przejmujące, choć czasem trudno je odnieść do współczesnego życia, to za sprawą komentarza ks. Żychlinskiego, ich przykłady stają się ponownie ponadczasowe i można z nich czerpać garściami dobre wzorce. 

Swego czasu w niemieckim tygodniku „Die Welt” przeczytałam esej na temat wstydu. Współcześnie wstyd uznaje się za coś niepożądanego, krępującego, hamującego wobec świata. W języku niemieckim mam wręcz wrażenie, że jest nawet synonimem słowa „strach”, choć i strach w życiu spełnia niewymownie ważną rolę, bo ratuje człowieka w wielu sytuacjach, w których głupota wstępuje na miejsce odwagi. Niemniej wracając do rzeczonego wstydu - ks. Żychliński pisze: „Mistrze życia duchownego uczą, że „wstydliwość, czyli wstyd, to najpewniejsza, nieomylna ochrona czystości; nieodstępny i najczujniejszy jej stróż, i zarazem najodważniejszy, który równie śmiało upomina i strofuje króla, jak żebraka”

Żywoty świętych małżonek

Niniejsza lektura obfituje w żywoty Świętych: Klotyldy, królowej Franków, Katarzyny z Genui, Elżbiety – królowej Portugalii, Kunegundy cesarzowej, Franciszki Rzymianki, Joanny Franciszki de Chantal, Darii oraz bł. Salomei - przykłady, które uczą i jednocześnie pociągają! Wszystkie pokazują nam życie, którym kobiety wyjednały sobie niebo. Bardzo wartościowa kobieca lektura. 

„Fundamentem mądrości jest: nie ufać mądrości własnej”

„Prawie zawsze matka wychowuje dzieci na obraz i podobieństwo swoje”

„Niech rodzice nad niczem nie czuwają bardziej niż nad zachowaniem dzieci we wstydliwości i czystości”

„Zadaniem mego życia jest jak najwierniej wypełniać moje obowiązki” 

„Ktobykolwiek chciał być przyjacielem tego świata, stawia się nieprzyjacielem Bożym”

Żywoty wielkich mężów 

To lektura dla młodzieńców! Spotykamy tu następujące postaci świętych: Św. Benedykt - Ojciec Zakonów, Św. Ignacy - Biskup i Męczennik, Św. Polikarp - Biskup i Męczennik, Św. Ireneusz, Biskup i Męczennik, Św. Justyn - Męczennik, Filozof i Apologeta, Św. Apolloniusz - Męczennik, Św. Ireneusz - Męczennik i Biskup Lionu, Św. Cyryl - Patryjarcha Aleksandrii, Św. Cyryl - Arcybiskup Jerozolimy, Św. Jan "Jałmużnik" - Patryjarcha Aleksandrii oraz Św. Paulin – Biskup Noli, Św. Mikołaj – Biskup Myry, Św. Cyprian – Biskup i męczennik, Św. Leon I Wielki – Papież, Św. Eustachy – Męczennik, Św. Sebastian – Męczennik, Św. Euzebiusz – Męczennik. 

Święci eksponują następujące cnoty: „umartwienie ciała, czyli panowanie nad niem, cierpliwość, czyli poddanie się świętej woli Bożej w cierpieniu i pod krzyżem, i chętne ponoszenie ofiary dla chwały Bożej, z miłości ku Niemu”. Bardzo wartościowa męska lektura!

Żywoty świętych małżonków i świętych ojców

„Zawsze, po wszystkie czasy będzie warunkiem wszystkich zasad wychowania religijnego dzieci: religijne życie rodziców, i ojca, i matki”. Warto o tym pamiętać i zapoznać się z krótkim dziełkiem w marcu, który jest poświęcony św. Józefowi, prosząc jednocześnie Patrona rodzin i ojców o pomoc w wypełnianiu obowiązków męża i ojca! Nie ukrywam, że bardzo przypadła mi do serca ta książeczka, bo zły przykład ojca jest zabójczy dla wychowania religijnego dzieci - szczególnie starszych, dorastających, które mimo wierzącym mam wybierają postawę taty, który odrzuca życie wiarą. „Nie będę chodzić na Mszę, bo tata tez nie chodzi” - znacie takie przykłady? Bo ja niestety znam… Podobnie zły przykład ojca negatywnie wpływał na św. Augustyna, który, póki był małym chłopcem, pozostawał pod potężnym wpływem pobożności matki – gdy jednak wyrósł z dziecka na młodzieńca, wtedy zły przykład ojca zniweczył i zburzył cały trud religijnego wychowania matki. Niech się jednak matki w podobnej sytuacji nie boją, tylko zwrócą z prośbą o wsparcie do św. Moniki!

Tymczasem w niniejszej książeczce ojcowie i małżonkowie przeczytają piękne żywoty św. Eleazara, św. Chryzanta, św. Hermenegilda, św. Henryka, św. Waleriana, św. Leonidasa, św. Franciszka Borgiasza i św. Ferdynanda. Dowiedzą się, jak należy poprawić swoje postępowanie po to, by dawać dobry przykład w religijnym wychowaniu swych dzieci.

Żywoty świętych dzieci 

Oto 150 stron z żywotami św. dzieci! Najmłodsi przeczytają o żywotach siedmiu synów św. Felicyty, Tobiasza młodszego, siedmiu braci Machabejskich, św. Cyryla, św. Akwiliny, św. Bernardyna, św. Stanisława Kostki, św. Wita, św. Małgorzaty, św. Kazimierza, św. Alojzego. 

Treść książeczki odnosi się do sześciu ważnych przykazań, które powinno zachowywać każde dziecko – a więc:

1. Będziesz miłował Pana Boga twego ze wszystkiego serca twego i ze wszystkiej duszy twej i ze wszystkiego umysłu twego i ze wszystkiej siły twej.
2. Będziesz miłował bliźniego swego jak siebie samego.
3. Wierz w Boga Jednego! Kto nie uwierzy, będzie potępiony.
4. Słuchaj głosu wiary, czyli żyj według niej.
5. Uczcie się ode Mnie, żem jest cichy i pokornego serca.
6. Bądź zawsze i wszędzie wstydliwy (-wa). (Wstyd, o którym mówi ks. Żychliński niech nie będzie mylony z nieśmiałością w kontaktach z ludźmi, a ze wstydem, którego brak w czasach, który wstydu już nie zna…) 

Wszystkie te dziełka mają na celu wskazanie drogi do świętości całej rodzinie. Bez świętych  małżonków nie będzie świętych rodziców i świętych dzieci, które wyrosną na święte dziewice i świętych mężów! Słowem: świętość naszego społeczeństwa zależy od świętości pojedynczych rodzin! Stąd ten wspaniały zestaw dzieł, łącznie to około 1300 stron tekstu, dzięki którym lepiej każdy z nas zrozumie swe chrześcijańskie obowiązki i będzie się starał je wykonywać bez żadnych zaniedbań. 

Współcześnie człowiek tworzy sobie obowiązki, których mu Pan Bóg nie powierzył, zapominając o tych, które jeszcze niedawno nazywaliśmy „obowiązkami stanu”, które zostały na nas nałożone przez samego Boga. Ks. Żychliński posługuje się słowami Piotra Skargi: „Zamiatacie w cudzym domu, a we własnym zostawiacie śmiecie”! 

Podczas rozważań ostatnio odbytej Drogi Krzyżowej zapadły mi w pamięć następujące słowa: „Nie bójcie się śmierci! Bójcie się odpowiedzialności za swoje życie”. 

Te słowa dźwięczą w moich uszach od zeszłego piątku! Ja, kobieta, żona, matka, niewiasta jerozolimska, mogę tylko płakać nad sobą i moimi dziećmi, bo tu leży moja potężna odpowiedzialność: odpowiadam za siebie, męża, za moje dzieci i za każdą myśl, czyn, słowo względem drugiego człowieka. Za każde zaniedbane, przemilczane słowo, gdy relacja jest konieczna i każde słowo wypowiedziane zbyt mocno. Potężna odpowiedzialność spoczywa na każdym z nas. Ta świadomość odpowiedzialności wyraża się w podjętych lekturach, które w pewien sposób porządkują myśli, przywracają właściwą kolejność obowiązkom. W tym miejscu na myśl przychodzą mi słowa św. Katarzyny z Genui, przytaczane w książeczce „Żywoty świętych małżonek”:

„Jezus niech zawsze będzie w twym sercu, 

Wieczność niech ci zawsze będzie na myśli. 

Świat niech zawsze będzie pod twymi stopami. 

Wola Boża niech kieruje wszystkiem co czynisz, 

Miłość ku Panu Bogu niech świeci w twym całym życiu” 

Czyż te słowa nie są najpiękniejszymi życzeniami? 

Niesamowicie mi się podoba obraz „świata pod stopami”, czyli panowania nad pokusami, które z niego płyną, właściwego korzystania z tego, że chodzimy po ziemi, bo to nie świat rządzi nami, to my korzystamy z jego możliwości, by być bliżej nieba. 

Niewątpliwie wszystkie te dziełka są mi niezwykle miłe, płynie z nich wiele mądrych i ponadczasowych spostrzeżeń, czystej katolickiej nauki. 

Jest to niezwykle wdzięczna lektura dla całej rodziny, skutkująca duchowym wzrostem, niezwykle budująca, krzepiąca, wprowadzająca stary ład we współczesny chaos, w którym kobiety są duchowo zagubione, bo świat stawia przed nimi wymagania stania się kimś, kim nie są i zagłusza potrzebę wywiązania się z obowiązków żony i matki. 

Całym sercem Was zachęcam do całej serii! Możecie też zdecydować się na pojedyncze tytuły. 

Zostawię Wam kilka złotych myśli, którymi praktycznie usiane jest 1300 stron tych wdzięcznych dziełek, napisanych na pożytek duchowy ludzi, ku większej chwale Boga!

„Wartość żołnierza poznaje się na wojnie, wartość żeglarza w czasie burzy morskiej, wartość przyjaciela w potrzebie, 

a wartość chrześcijanina w nieszczęściu”

„Są, dwie rzeczy, którym się nic oprzeć nie zdoła, są niemi roztropność i łagodność"

„Każde dzieło ludzkie potrzebuje nie tylko sztuki i nauki, ale i cierpliwości”

„Chrześcijanin gorliwy, człowiek prawdziwie wielki" nie może nie mieć nieprzyjaciół, 

Jego cnoty doskonałe, jego życie niezkazitelne zbyt kłują w oczy złych ludzi i zawstydzają ich, aby byli życzliwi mu i nie kopali pod nim dołków, albo nie zakładali na niego sideł”

„Nasze cnoty jednają nam nieprzyjaciół, wady odbierają nam przyjaciół."

„Łagodność jest najskuteczniejszym środkiem na podbicie sobie serc ludzkich”

„Zyskiem jest znaleźć piękną duszę; większym zyskiem jest zachować ją; największym zyskiem jest tę, co blisko jest zguby, uratować” 

„Pieniądze trzeba mieć na głowie, a nie w sercu, to znaczy, trzeba ich rozumnie używać a nie przywiązywać się do nich”

CZYTAJ DALEJ »